Saturday, June 11, 2011

ਮੀਰੀ-ਪੀਰੀ ਦੇ ਮਾਲਿਕ : " ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ"

 " ਪੰਜਿ ਪਿਆਲੇ ਪੰਜ ਪੀਰ ਛਠਮੁ ਪੀਰੁ ਬੈਠਾ ਗੁਰੁ ਭਾਰੀ !
ਅਰਜਨ ਕਾਇਆ ਪਲਟਿਕੈ ਮੂਰਤਿ ਹਰਿਗੋਬਿੰਦ ਸਵਾਰੀ ! "
                            
                                     (ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਵਾਰ - ੪੮)

ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਗੁਰਮਤਿ ਧਾਰਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੂਰਬੀਰ ਯੋਧਾ ਵੀ ਸਨ! ਗੁਰੂ ਜੀ ਮੀਰੀ-ਪੀਰੀ ਸਿਧਾਂਤ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਲਕ ਸਨ !
ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਭਗਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਵੀ ਮਹੱਤਵ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਮੀਰੀ-ਪੀਰੀ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਬਖਸ਼ਿਆ ! ਮੀਰੀ- ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਅਤੇ ਪੀਰੀ- ਭਗਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ! 
ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਚਾਨਣ ਪਾਉਂਦਾ ਇਕ ਸੰਖੇਪ ਲੇਖ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ... 
 ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੁ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ
       (੧੫੯੫-੧੬੪੪)

ਸੰਖੇਪ ਜੀਵਨ ਕਾਲ :    



ਪਿਤਾ : ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ


ਮਾਤਾ : ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਜੀ


ਜਨਮ: ੧੫੯੫, ਵਡਾਲੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ
 
ਸੰਤਾਨ: ਗੁਰਦਿੱਤਾ ਜੀ, ਅਨੀ ਰਾਇ ਜੀ, (ਗੁਰੂ) ਤੇਗ ਬਹਾਦੁਰ ਜੀ, ਅਟੱਲ ਰਾਇ ਜੀ , ਸੂਰਜ ਮੱਲ ਜੀ  & ਬੀਬੀ ਵੀਰੋ ਜੀ

ਗੁਰਤਾ ਗੱਦੀ ਅਤੇ ਗੁਰੂਆਈ ਸਮਾਂ: ੧੬੦੬, ੩੮ ਸਾਲ


ਜੋਤੀ-ਜੋਤ ਸਮਾਏ : ੧੬੪੪ ਵਿੱਚ ਕੀਰਤਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ 


ਜਨਮ :

 
ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਕੀ ਵਡਾਲੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਅਵਤਾਰ ਧਾਰਿਆ ! ਗੁਰੂ ਜੀ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੇ ਅਰੰਭਤਾ ਤੋਂ ਸੂਰਬੀਰਤਾ ਅਤੇ ਗੁਰਮਤਿ ਦੇ ਧਾਰਨੀ ਸਨ ! ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਮੀਰੀ-ਪੀਰੀ ਸਿਧਾਂਤ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਲਕ ਸਨ !


ਕਾਰਜ :

ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਅੰਮਿ੍ਤਸਰ ਵਿਖੇ  ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਰਵਾਈ ! ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਹਰਗੋਬਿੰਦਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਸਾਇਆ !
ਆਪ ਜੀ ਨੇ ਭਗਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਵੀ ਮਹੱਤਵ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਮੀਰੀ-ਪੀਰੀ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਬਖਸ਼ਿਆ !



" ਦੋ ਤਲਵਾਰਾਂ ਪਹਿਨੀਆਂ !
            ਇਕ ਮੀਰ ਦੀ ਇਕ ਪੀਰ ਦੀ !
ਇਕ ਅਜਮਤ ਦੀ ਇਕ ਰਾਜ ਦੀ !
              ਇਕ ਰਾਖੀ ਕਰੇ ਫ਼ਕੀਰ ਦੀ !
ਪੱਗ ਤੇਰੀ, ਕੀ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੀ
!"






ਹੋਈਆਂ ਬਿਅੰਤ ਭੁੱਲਾਂ ਦੀ ਖਿਮਾ ਕਰਨੀ ਜੀ,

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ!!
ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਿਹ !!





No comments: