40 ਮੁਕਤੇ

" ਟੂਟੀ ਗਾਢਨਹਾਰ ਗੋਪਾਲ  ॥
ਸਰਬ ਜੀਆ ਆਪੇ ਪ੍ਰਤਿਪਾਲ ॥ "

ਚਾਲੀ ਮੁਕਤੇ, ਓਹ ਸਿੰਘ ਸਨ ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਪੰਥ ਦੀ ਖਾਤਿਰ ਸਿੱਖੀ ਸਿਦਕ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਖਿਦਰਾਣੇ ਦੀ ਢਾਬ, ਮੁਕਤਸਰ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੇ ਸ਼ਾਹਦਤ ਪਾਈ !
ਇਹਨਾਂ ੪੦ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ੧੦ ਲਖ ਮੁਗਲ ਫੌਜ ਨਾਲ ਸਿਰ ਕੱਢ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ ੧੭੦੫ ਨੂੰ ਸ਼ਹਾਦਤ ਪਾ ਗਏ !

ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਪਾਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੁਗਲ ਫੌਜ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦੇ ਜਦ ਗੁਰੂ ਕਿ ਫੌਜ ਦਾ ਰਾਸ਼ਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਚੀਜਾਂ ਦਾ ਖਾਤਮਾ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਭਾਈ ਮਹਾ ਸਿੰਘ ਸਮੇਤ ੩੯ ਹੋਰ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੂੰ ਬੇਦਾਵਾ ਲਿਖ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਚੋਂ ਜਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ !
ਪਰ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਕਿਰਪਾ ਸਦਕਾ ਇਹਨਾਂ ੪੦ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਭੁੱਲ ਦਾ ਅੰਦੇਸ਼ਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਸਿੰਘ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਚ ਪਰਤੇ ਅਤੇ ਸੂਰਬੀਰਤਾ ਨਾਲ ਮੁਗਲ ਫੌਜ ਦਾ ਟਕਰਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇ ਜਾਮ ਪੀ ਗਏ !
ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਬੇਦਾਵਾ ਫਾੜਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ! ਗੁਰੂ ਆਪਣੇ ਸਿੱਖ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਤੇ ਤਰੁਠੇ ਅਤੇ ਹਰ ਇਕ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ੧੦ ਹਜਾਰੀ, ੨੦ ਹਜਾਰੀ, ਆਖਦੇ ਹੋਏ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਬੇਦਾਵਾ ਫਾੜ ਕੇ ੪੦ ਮੁਕਤੇ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ !

੪੦ ਮੁਕਤਿਆਂ ਦੇ ਨਾਮ ਹੇਠ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ :

1. ਭਾਈ ਭਾਗ ਸਿੰਘ ਰੁਭਾਲੀਆ
2. ਭਾਈ ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਖੈਰ ਪੁਰੀਆ
3. ਭਾਈ ਦਿਲਬਾਗ ਸਿੰਘ
4. ਭਾਈ ਕੰਧਾਰਾ ਸਿੰਘ
5. ਭਾਈ ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ
6. ਭਾਈ ਗੰਢਾ ਸਿੰਘ/ਗੰਗਾ ਸਿੰਘ
7. ਭਾਈ ਰਾਇ ਸਿੰਘ
8. ਭਾਈ ਸੀਤਲ ਸਿੰਘ
9. ਭਾਈ ਸੁੰਦਰ ਸਿੰਘ ਝਲੀਆ
10. ਭਾਈ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਸਿੰਘ
11. ਭਾਈ ਦਿਆਲ ਸਿੰਘ
12. ਭਾਈ ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ
13. ਭਾਈ ਕੁਸ਼ਾਲ ਸਿੰਘ
14. ਭਾਈ ਸੁਹੇਲ ਸਿੰਘ
15. ਭਾਈ ਚੰਭਾ ਸਿੰਘ
16. ਭਾਈ ਸ਼ਮੀਰ ਸਿੰਘ
17. ਭਾਈ ਸਰਜਾ ਸਿੰਘ
18. ਭਾਈ ਹਰਜਾ ਸਿੰਘ
19. ਭਾਈ ਬੂੜ ਸਿੰਘ
20. ਭਾਈ ਸੁਲਤਾਨ ਸਿੰਘ ਪਰੀ
21. ਭਾਈ ਨਿਧਾਨ ਸਿੰਘ
22. ਭਾਈ ਸੋਭਾ ਸਿੰਘ
23. ਭਾਈ ਹਰੀ ਸਿੰਘ
24. ਭਾਈ ਕਰਮ ਸਿੰਘ
25. ਭਾਈ ਧਰਮ ਸਿੰਘ
26. ਭਾਈ ਕਾਲਾ ਸਿੰਘ
27. ਭਾਈ ਸੰਤ ਸਿੰਘ
28. ਭਾਈ ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ
29. ਭਾਈ ਗੁਲਾਬ ਸਿੰਘ
30. ਭਾਈ ਜਾਦੇ ਸਿੰਘ
31. ਭਾਈ ਜੋਗਾ ਸਿੰਘ
32. ਭਾਈ ਤੇਗਾ ਸਿੰਘ
33. ਭਾਈ ਧੰਨਾ ਸਿੰਘ
34. ਭਾਈ ਭੋਲਾ ਸਿੰਘ
35. ਭਾਈ ਮੱਲਾ ਸਿੰਘ
36. ਭਾਈ ਮਾਨ ਸਿੰਘ
37. ਭਾਈ ਲਛਮਣ ਸਿੰਘ
38. ਭਾਈ ਸਾਧੂ ਸਿੰਘ
39. ਭਾਈ ਮੱਸਾ ਸਿੰਘ
40. ਭਾਈ ਜੋਗਾ ਸਿੰਘ।

ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਸਾਡੇ ਬੇਦਾਵੇ ਵੀ ਇਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਫਾੜ ਕੇ  ਸਾਡੀ ਵੀ ਟੁੱਟੀ ਗੰਢ ਦੇਣ !!